Cildiye (Dermatoloji)
Dermatoloji (Cildiye) nedir?
Vücudumuzdaki en büyük organ deridir. Vücudu dış etkenlerden ve enfeksiyonlardan korumak, ısı kaybını önlemek gibi birçok görevi vardır. Dermatoloji (Deri ve Zührevi Hastalıkları); deri, deri ekleri (saç, tırnak) hastalıkları ve cinsel yolla bulaşan hastalıkların tanı, tedavi ve takibini yapan, cilt sağlığı, kozmetik gibi konularla ilgilenen tıbbi uzmanlık dalıdır. Halk arasında cildiye olarak da bilinmektedir. Dermatoloji alanına giren hastalıklardan sorumlu uzman doktor dematolog ya da cilt hastalıkları uzmanı olarak adlandırılır.
Dermatoloji hangi hastalıklara bakar?
Deri (cilt) hastalıkları: Psoriasis (sedef hastalığı), zona, vitiligo, liken planus, egzama, gül hastalığı, akne, siğil, benler, mantar enfeksiyonları, ürtiker (kurdeşen), uyuz, impetigo
Saç hastalıkları: Saç dökülmesi, saç bitlenmesi, mantar enfeksiyonları
Tırnak hastalıkları: Tırnak mantarı, tırnak batması, tırnak şekil bozuklukları
Ağız içi mukoza hastalıkları: Oral aft, dil yaraları
Deri enfeksiyonları: Selülit, fronkül, karbonkül, impetigo
Behçet hastalığı
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar: Sifiliz, genital herpes, genital siğil (HPV), gonore (bel soğukluğu)
Önemli cilt hastalıkları:
Aslında bütün cilt hastalıkları tedavi edilmediği takdirde çok hızlı ilerleyebildikleri ve hastanın günlük yaşamını ciddi oranda etkileyebildikleri için önemlidir. Tedavi edilmediklerinde dermatolojik hastalıkların yaratabileceği sorunlar:
Mantar, parazit ve bakteriyel hastalıklar toplumda çok yaygın görülür ve bulaşıcı oldukları için acil tedavi edilmeleri gerekir.
Sedef hastalığı, vitiligo, liken planus gibi birkaç hastalık bazı durumlarda sistemik hastalıkların bulgusu olabilir. Takibinin iyi yapılması gerekir. Ayrıca hasta için kozmetik olarak problem teşkil edebilirler.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar eğer önlem alınmaz ve korunma yolları bilinmezse hızla yayılabilir.
Anafilaksi, herhangi bir alerjen ile temas sonrasında ani gelişen hava yolu tıkanmasıdır. Dermatolojinin alanına giren anafilaksi ölüme sebep olabilecek acil bir durumdur.
Dermatoloji çalışma alanları:
Deri ve deri eklerini ilgilendiren kalıtsal veya sonradan kazanılmış tüm hastalıklarla ilgilenir
Dermatoonkoloji: Cilt kanserleri ile ilgilenen bölümdür.
Dermatokozmetoloji: Botoks, kolajen uygulamaları vb.
Dermatoalerji: Alerjik hastalıklarla ilgilenir.
Dermatopatoloji: Çoğu cilt hastalığının kesin tanısına ulaşmak için alınan örneklerle ilgilenen bölümdür.
Mesleki dermatozlar: Mesleki cilt hastalıkları ile ilgilenen bölümdür.
Diğer bölümlere cilt hastalıkları açısından konsültasyon hizmeti verir.
Dermatolojik hastalıkların belirtileri :
Kaşıntı
Kızarıklık
Yanma, karıncalanma
Ciltte çatlama veya cilt kuruluğu
Isı artışı
Deri döküntüsü
İltihap (irin)
Ciltte etkilenen alanda renk değişikliği
Sert, deriden kabarık şişlikler
Saç dökülmesi, kepek
Ciltte lekelenmeler
Dermatoloji testleri
Dermatologlar genellikle iyi bir tıbbi öykü ve fiziki muayene ile hastalıkların büyük çoğunluğuna tanı koyabilmektedir. Bazı hastalıkların kesin tanısı ve ayırıcı tanısında farklı testlere ihtiyaç olabilir.
Kan testleri: Enfeksiyon durumunda enfeksiyon değerlerini gösteren CRP, tam kan sayımı gibi testler yapılır. Alerjide ise yükselen spesifik IgE’nin ölçümü kanda yapılabilmektedir.
Alerji testleri: Birçok alerjik hastalığın tanısı iyi bir fiziki muayene ve tıbbi öykü ile konulabilmektedir. Fakat yapılan alerji testleri ile hem konulan hastalık doğrulanır, hem de alerjinin sebebi bulunabilmektedir. Bu da tedaviye katkı sağlar. Deri prick testi (cilt yüzeyine) intradermal test (cilt içine) ve yama testleri bu amaçla dermatologlar tarafından yapılan testlerdir.
Deri biyopsisi: Bazı hastalıkların kesin tanısını koyabilmek için patoloji bölümüne gönderilmek üzere gerekli durumlarda hastalıklı olduğu düşünülen bölgeden parça alma işlemidir.
Paterji testi: Behçet hastalığı tanısı koyabilmek için kullanılan bir testtir. Kalın uçlu steril bir iğne önkolun yüzeysel bölgesine batırılır. 24-48 saat sonrasında gelişen lezyonlara göre testin sonucu değerlendirilir.
Mikroskopik incelemeler: Mantar enfeksiyonları gibi bazı hastalıklara mikroskop altında inceleme yapılarak tanı koyulması gerekebilir.
Otolog serum testi: Kronik ürtikerli hastalarda otoantikor veya histamin salan faktörlerin varlığını göstermek amacıyla yapılan testtir.
WOOD ışığı: Normalde çıplak gözle görülmeyen bazı görüntülerin floresan verme özelliğinden yararlanılarak görünür hale getirilmesidir. En sık enfeksiyon hastalıkları ve pigmentasyon bozukluklarında kullanılır.
Cilt hastalıkları tedavi yöntemleri
İlaçla tedavi: Cilt üzerine sürülen pomad (merhem) veya kremler birçok hastalık için kullanılır. Bazı durumlarda antifungal (mantar öldüren ilaçlar), antibiyotik (bakteri öldüren ilaçlar), antiparazitik (parazit öldüren ilaçlar) ve steroid gibi ilaçlar ağız yoluyla kullanılarak uygulanır. Bazen de ilaçlar enjeksiyon yöntemiyle lezyon içine uygulanabilmektedir.
Kriyoterapi: Uygun ekipmanlar aracılığıyla uygulanan sıvı azot gibi maddelerin dokuda soğuk hasarı oluşturma yoluyla olan etkisinden faydalanılır. İyi huylu ve kötü huylu lezyonların tedavisinde kullanılır. Ödem, zonklayıcı ağrı, kanama, enfeksiyon gibi yan etkileri olabilir.
Fototerapi: Ultraviyole B ışınlarının kullanıldığı bir tedavi yöntemidir. Sedef ve vitiligo gibi hastalıkların tedavisinde kullanılır. Uygulama sonrası kızarıklık, yanık, bulantı, kaşıntı gibi yan etkiler görülebilir.
Dermatoloji ve cilt güzelliği
Dermatoloji sadece cilt hastalıkları ile ilgilenmez. Aynı zamanda cildin sağlıklı ve güzel görünmesi için de uygulanması gereken yöntemler konusunda bilgilendirir, uygulamalarda bulunur.
Cilt sağlığı ve güzelliği için nelere dikkat etmeli?
Cilt uygun yöntemle düzenli olarak temizlenmelidir. Su ve sabunla uzun süreli temas derinin doğal koruyucu tabakasının kaybına, kuruluğa neden olabileceği için cildin Ph değerine uygun, kokusuz, renksiz temizleyiciler kullanılmalıdır.
Ellerin soğuk veya sıcak su yerine ılık su ile yıkanması gerekir.
Cilt sık sık nemlendirilmelidir. Bu amaçla nemlendirici krem veya pomadlar kullanılmalıdır.
Güneşin cildi yıpratıcı ve yaşlandırıcı etkisinden korunmak için koruyucu kremler kullanılmalıdır.
Aşırı yağlı, hazır yiyecekler tüketilmemelidir.
Dermatoloji ve kozmetik cerrahi
Dermatoloji cilt hastalıklarıyla ilgilendiği kadar cilt sağlığını, güzelliğini korumak, geliştirmek için tıbben gerekli kozmetik işlemlerle de ilgilenir. Kozmetik cerrahiyi de içeren pek çok işlem açık ameliyat yöntemleri yerine girişimsel medikal tedavi şeklinde uygulanmaya başlanmıştır. Bu nedenle dermatoloji ve kozmetik cerrahi arasındaki ilişki de artarak devam etmektedir.
Kozmetik cerrahi alanları
PRP ve mezoterapi uygulamaları: Saç dökülmeleri ve restorasyonu
Lazer uygulamaları: Cilt gençleştirme ve kırışıklık önleme, akne, falçata, ameliyat izlerinin azaltılması, yüz kızarıklıklarının giderilmesi, bölgesel zayıflama işlemleri, dövme silinmesi, doğuştan olan vücut renk bozukluklarının giderilmesi
Botox uygulamaları: Kırışıklık tedavisi ve aşırı terleme tedavisi
Dolgu uygulamaları: Burun estetiği gibi estetik uygulamalar
Yüz germe ve kaş kaldırma işlemleri
Dermatolojik hastalıklardan korunmak için öneriler:
Mantar gibi bulaşıcı hastalıklardan korunmak için özel eşyaları başkalarıyla ortak kullanmayın. Vücuttaki kıvrımlı bölgeleri yıkandıktan sonra mutlaka kurutun.
Ortak kullanılan havuzları sık sık dezenfekte edin.
Cilt kanserlerinden korunmak için özellikle öğle saatlerinde güneşin altında bulunmayın.
En az 30 koruma faktörlü güneş koruyucu kremler kullanmaya dikkat edin.
Alerji yaptığını bildiğiniz maddelerden uzak durun.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunabilmek için kondom kullanmak önemlidir. Fakat bu yöntemin de yüzde yüz koruyuculuğu olmadığı bilinmelidir.
Dermatoloji hastalıkları ölümcül müdür?
Ani başlayan ve acil müdahale edilmesi gereken alerjik reaksiyonlar ve anafilaktik şok, hızlı bir şekilde müdahale edilmezse ölüme sebep olabilir. Bunun dışında erken tanı koyulamayan ya da tedavi edilmeyen cilt kanserleri de ölümcüldür. Diğer dermatolojik hastalıklarda uygun tedavi planı ile ölüm oranı çok düşüktür.
Dermatolog kime denir, ne iş yapar?
6 yıllık tıp fakültesi eğitimini tamamladıktan sonra Tıpta Uzmanlık Sınavı’na (TUS) girerek dermatoloji branşını seçen hekimler 4 yıllık eğitimi başarıyla tamamlaması halinde dermatolog olur. Dermatologlar deri, kıl ve tırnakla ilgili her tür hastalığı, zührevi yani cinsel temasla bulaşan hastalıkları, ağız içi ve dil hastalıklarının tanısını koyar, tedavi ederler.
Nasıl dermatolog olunur?
Tıpta Uzmanlık Sınavı’nı kazanarak uzmanlık eğitimini tamamlayan hekimler cildiye uzmanı (dermatolog) olarak görev yapar.
Dermatolog olmak için kaç yıl okumak gerekir?
6 yıllık tıp fakültesi eğitiminin ardından 4 yıllık uzmanlık eğitimi tamamlayan hekimler dermatolog olmaktadır.
Dermatoloji uzmanları ne kadar maaş alır?
Çalışılan hastanenin devlet veya özel hastane olması durumuna, bakılan hasta sayısına, tutulan nöbet sayısına, yapılan işlem sayısına göre alınan maaş değişmektedir.
Hekimlerimiz
